Ruiny młyna wodnego

Szumiący Młyn (niem. Rauschmühle)

W dokumencie z 1315 roku, będącym rozstrzygnięciem sporu pomiedzy Zakonem Cysterek z Pełczyc, a rajcami pełczyckimi o własność młyna wsponiano o nim po raz pierwszy. W dokumencie tym zdecydowano o pozostawieniu młyna w rękach zakonu. Kolejna wzmianka o młynie pochodzi, aż z początku XIX wieku w którym młyn opisany jest jako własność majątku domenalnego w Żydowie.

Dziś po młynie pozostało niewiele śladów, ale schodząc kilkadziesiąt metrów z leśnej drogi w las można rozpoznać zarys niegdysiejszego stawu młyńskiego i wąski betonowy budynek. Analizując przepływ leśnych strumieni, wzajemne położenie obu obiektów i budowę betonowej konstrukcji można dostrzec z jakim zmyślnym systemem młyńskim mamy doczynienia. Tuż przy naszym betonowym obiekcie spotykają się dwa strumienie. Pierwszy z nich ma swoje źródło kilkaset metrów dalej, drugi zaledwie dwieście metrów dalej jest obficie zasilany dużym źródliskiem w którego bezpośrednim sąsiedztwie po wielkim nasypie przejechał w roku 1898 pierwszy pociąg z Barlinka w kierunku wschodnim - a dziś przebiega jedna z rowerowych tras Pomorza Zachodniego. Oba strumienie zostały spiętrzone tamą w sztucznie obwałowanym od strony zachodniej rezerwuarze . Szczyt naszego "murowanego obiektu budowlanego wykończonego technologią mokrą - lekką" znajduje się na poziomie korony obwałowania, a jego podstawa oddalona jest o kilka metrów od podstawy obwałowania. Nasz obiekt to wysoka na jakieś 4 metry studnia betonowa z otworem - dyszą, umiejscowioną u podstawy od strony przeciwległej do rezerwuaru. Od korony rezerwuaru biegł krótki akwedukt do szczytu naszej studni w której gromadzona była woda. Słup wody osiągał około 3 metrów wysokości co zwiększało ciśnienie hydrostatyczne o 0.3 atmosfery. Spiętrzenie wody w słupie powodowało wzrost ciśnienia z jakim woda wydostawała się na zewnątrz napędzając podsiębiernie młyńskie koło wodne. Ten mały - możnaby nazwać nawet kieszonkowy system młyński - jest dowodem wysokiego kunsztu młynarskiego.

opracowane na podstawie m.in.:

"Barlinek. Na szlaku młynów" Błażej Skaziński, Grzegorz Przybylski   Wydawnictwo ZAPOL    Barlinek 2014

tkrb